بالا آوردن بعد از عمل بینی یکی از شایع ترین عوارض موقت پس از رینوپلاستی است که بسیاری از بیماران در ساعات یا روزهای ابتدایی بعد از جراحی آن را تجربه می کنند. این حالت اگرچه معمولاً خطرناک نیست ، اما می تواند باعث ناراحتی ، اضطراب و حتی اختلال در روند بهبودی شود. شناخت دقیق علت تهوع بعد از عمل بینی و آگاهی از راه های کنترل و درمان آن ، به بیمار کمک می کند با آرامش بیشتری دوران نقاهت را سپری کند. در این مقاله به صورت کامل به بررسی دلایل حالت تهوع بعد از جراحی بینی ، درمان های خانگی و دارویی ، مدت زمان طبیعی آن و همچنین موضوع خون بالا آوردن و داروهای تشدید کننده تهوع می پردازیم.
علت تهوع بعد از عمل بینی چیست؟
اصلی ترین علت تهوع بعد از رینوپلاستی ، استفاده از داروهای بیهوشی عمومی است. این داروها به طور مستقیم بر سیستم عصبی مرکزی و دستگاه گوارش اثر می گذارند و می توانند باعث تحریک معده ، سرگیجه و احساس تهوع شوند. معمولاً اثرات داروهای بیهوشی طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت از بدن دفع می شود ، اما در برخی افراد حساس یا دارای سابقه مشکلات گوارشی ، این علائم ممکن است مدت بیشتری ادامه داشته باشد.
بنا به گفته پزشکان و متخصصان و بهترین جراح بینی تهران ، عامل مهم دیگر ، بلع خون و ترشحات بینی در حین یا پس از جراحی است. به دلیل برش ها و دستکاری های داخل بینی ، خونریزی های خفیف ایجاد می شود و مقداری از خون به حلق و سپس معده وارد می گردد. وجود خون در معده یکی از محرک های قوی تهوع و استفراغ محسوب می شود و می تواند باعث احساس دل به هم خوردگی یا حتی بالا آوردن شود.
مصرف داروهای مسکن قوی بعد از عمل نیز نقش قابل توجهی در بروز حالت تهوع دارد. برخی مسکن ها با کاهش حرکات طبیعی دستگاه گوارش ، موجب تحریک معده و ایجاد تهوع می شوند. این موضوع به ویژه در افرادی که پیش از عمل نیز سابقه تهوع یا مشکلات معده داشته اند، بیشتر دیده می شود. علاوه بر این ، اضطراب ، استرس پس از جراحی ، تغییرات هورمونی و حتی بوی پانسمان یا داروها نیز می توانند در تشدید حالت تهوع بعد از عمل بینی مؤثر باشند.
برای دریافت مشاوره تخصصی از دکتر سوسن سکوتی، فرم زیر را تکمیل نمایید.
درمان خانگی تهوع بعد از عمل بینی
در بسیاری از بیماران ، تهوع بعد از جراحی بینی بدون نیاز به درمان خاص و به صورت خود به خود برطرف می شود. با این حال ، رعایت برخی نکات ساده می تواند شدت علائم را کاهش داده و روند بهبودی را تسریع کند.
- مصرف مایعات شفاف و سبک: نوشیدن آب ، دمنوش ملایم نعناع یا بابونه ، آب سیب رقیق یا آب مرغ صاف شده به آرام شدن معده کمک می کند. بهتر است مایعات در حجم کم و دفعات زیاد مصرف شوند.
- شروع تدریجی تغذیه نرم: استفاده از غذاهای سبک مانند سوپ ، فرنی ، پوره سیب زمینی و نان تست در روزهای اول توصیه می شود و باید از غذاهای چرب ، سرخ کرده و ادویه دار پرهیز کرد.
علاوه بر این ، بلند شدن آرام از حالت خوابیده ، پرهیز از حرکات ناگهانی ، استراحت در محیطی خنک و آرام و تهویه مناسب اتاق نیز نقش مؤثری در کاهش تهوع دارند. در صورت تجویز پزشک ، مصرف منظم داروهای ضد تهوع می تواند به کنترل بهتر این وضعیت کمک کند.
درمان دارویی حالت تهوع بعد از رینوپلاستی
در مواردی که تهوع شدید یا مداوم باشد ، پزشک ممکن است داروهای ضد تهوع مانند متوکلوپرامید یا اندانسترون را تجویز کند.
این داروها با اثر مستقیم بر سیستم گوارش و مرکز تهوع در مغز ، به کاهش علائم کمک می کنند.
همچنین اگر تهوع به دلیل مصرف یک مسکن خاص تشدید شود ، پزشک ممکن است داروی جایگزین مناسب تری برای کنترل درد تجویز نماید.
مصرف خودسرانه دارو یا قطع ناگهانی آن ها بدون مشورت پزشک توصیه نمی شود.
تهوع بعد از عمل بینی تا چه زمانی طبیعی است ؟
در اغلب بیماران ، حالت تهوع بعد از عمل بینی بین چند ساعت تا حداکثر دو یا سه روز ادامه دارد. این بازه زمانی همزمان با دفع اثرات داروهای بیهوشی از بدن است و پس از آن دستگاه گوارش به حالت طبیعی بازمی گردد. با این حال ، در برخی افراد حساس یا کسانی که داروهای خاصی مصرف می کنند ، ممکن است تهوع تا ۵ یا حتی ۷ روز نیز ادامه داشته باشد ، اما معمولاً شدت آن به تدریج کمتر می شود.
اگر تهوع بیش از یک هفته طول بکشد یا با علائمی مانند تب ، درد شدید شکم ، ضعف شدید ، استفراغ مکرر یا استفراغ خونی همراه باشد ، لازم است بیمار در اسرع وقت با پزشک یا جراح خود تماس بگیرد. این علائم می توانند نشانه بروز مشکلات جدی تری باشند که نیاز به بررسی تخصصی دارند.
خون بالا آوردن بعد از عمل بینی؛ طبیعی یا خطرناک ؟
بالا آوردن مقدار کمی خون تیره یا لخته شده در ساعات یا روز اول بعد از جراحی بینی معمولاً طبیعی است. این خون اغلب همان خونی است که طی عمل یا پس از آن بلعیده شده و در معده تجمع یافته است. تماس خون با اسید معده باعث تیره شدن رنگ آن می شود و هنگام تهوع یا استفراغ دفع می گردد. اما مشاهده خون روشن ، تازه و مداوم همراه با علائمی مانند سرگیجه ، افت فشار خون یا ضعف شدید ، طبیعی نیست و می تواند نشانه خونریزی فعال باشد. در چنین شرایطی ، مراجعه فوری به پزشک ضروری است و نباید با مصرف خودسرانه دارو ، وضعیت را نادیده گرفت.
چه داروهایی تهوع بعد از جراحی بینی را تشدید می کنند ؟
برخی داروها به دلیل اثر مستقیم بر معده یا سیستم عصبی می توانند حالت تهوع بعد از عمل بینی را تشدید کنند. داروهایی که می توانند تهوع بعد از عمل بینی ایجاد کنند به شرح زیر هستند:
• مسکن های مخدر مانند کدئین ، ترامادول و مورفین که با کاهش حرکات روده و تحریک معده می توانند باعث تهوع شوند.
• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و برخی آنتی بیوتیک ها که در معده های حساس ممکن است موجب دل به همخوردگی و تهوع گردند.
برای جلوگیری از تشدید تهوع ، مصرف داروها باید دقیقاً طبق نسخه پزشک انجام شود و در صورت بروز علائم شدید ، حتماً موضوع با پزشک در میان گذاشته شود تا در صورت نیاز ، داروی جایگزین مناسب تجویز گردد.
سوالات متداول درباره تهوع بعد از عمل بینی
آیا تهوع بعد از عمل بینی طبیعی است؟
بله ، تهوع پس از جراحی بینی شایع است و معمولاً به دلیل تأثیر داروهای بیهوشی ، بلع خون حین عمل یا مصرف برخی مسکن ها ایجاد می شود و اغلب طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت کاهش می یابد.
چه زمانی تهوع بعد از رینوپلاستی نگران کننده است ؟
اگر تهوع شدید ، مداوم یا همراه با استفراغ مکرر ، سرگیجه شدید یا ناتوانی در خوردن و نوشیدن باشد ، لازم است حتماً با پزشک تماس گرفته شود.
چگونه می توان تهوع بعد از عمل بینی را کاهش داد؟
نوشیدن مایعات شفاف ، پرهیز از غذاهای چرب ، مصرف داروهای تجویز شده ضد تهوع ، استراحت کافی و اجتناب از مصرف خودسرانه مسکن ها به کاهش تهوع کمک می کند.
