انحراف تیغه بینی
تیغه بینی ، همانند یک ستون نازک و انعطاف پذیر در بینی می باشد که در وسط بینی قرار دارد. این تیغه در قسمت جلو از یک غضروف چهار گوش تشکیل شده است که از ناحیه پشت و کف به چند استخوان دیگر متصل می شود ؛ در صورتی که به هر دلیلی این تیغه کج شود ، انحراف تیغه بینی رخ می دهد. بهترین روند درمان این عارضه ، انجام عمل جراحی بینی است. در انحراف تیغه بینی ؛ البته جز در موارد حادّ ، کجی تیغه بینی در بخش داخلی آن است و بر روی شکل ظاهری بینی تاثیری ایجاد نمی کند.
منظور از تیغه بینی چیست ؟
تیغه بینی در حقیقت جداره ای است که به وسیله آن ، فضای داخلی بینی به دو بخش مجزا در طرفین راست و چپ تقسیم می گردد و از این رو قاعدتا باید دقیقا در حد وسط بینی قرار بگیرد. توجه داشته باشید که ناحیه تحتانی تیغه بینی از جنس غضروف بوده و بخش فوقانی آن از جنس استخوان می باشد. یکی از مهم ترین دلایل غضروفی بودن بخش تحتانی بینی ، این است که بینی حالتی ارتجاعی داشته و بتواند تا حدودی به طرفین حرکت کند. ناحیه تحتانی بینی ، بیش از دیگر نقاط بینی در معرض برخورد ضربه قرار دارد ؛ لذا غضروفی بودن بخش تحتانی بینی سبب می شود که برخورد ضربه به این قسمت موجب شکستگی آن نشود.
لازم به ذکر است که بینی نیز ؛ نظیر دیگر اعضای اسکلتی بدن تا پایان پروسه بلوغ ، به رشد خود ادامه می دهد و به طور کلی چندین مرکز استخوان سازی و غضروف سازی در رشد موزون و هماهنگ تیغه بینی اثر گذارند. حال چنانچه بنا به هر دلیلی ، این مراکز غضروف یا استخوان سازی نسبت به حد طبیعی خود کمی بیشتر یا کمتر رشد کنند ؛ امکان دارد که تیغه بینی از خط وسط ، انحراف یافته و در قسمتی از ستون بینی به سمت چپ یا راست منحرف گردد. البته در برخی موارد نیز شکستگی تیغه بینی یا برخورد ضربه به بینی قبل از تکامل بلوغ ( در حین تولد یا در سنین رشد ) ، نیز ممکن است سبب انحراف بینی شوند.
وظیفه تیغه بینی
مهم ترین وظیفه تیغه بینی ، تفکیک یا جداسازی حفره های بینی از یکدیگر است. مزیت مجزا بودن سوراخ های بینی این است که از انتقال میکروب ها و بیماری ها از یک سمت به سمت دیگر جلوگیری می شود. چنانچه فضای داخلی بینی به دو بخش یکسان تقسیم نمی شد و از یک حدی بزرگتر بود ؛ هوا در هنگام ورود به داخل بینی با چرخش مواجه می شد و به این ترتیب در مکانیزم تنفسی ، اختلالاتی پدید می آمد. این در حالی است که با تفکیک سوراخ های بینی به دو بخش باریک تر ، چرخش هوا بسیار کاهش می یابد. افزون بر موارد فوق باید گفت که تیغه بینی ، هوای ورودی به بینی را تنظیم می کند.
علل ایجاد انحراف تیغه بینی
بررسی های انجام شده حاکی از آن است که برخی از موارد انحراف بینی ، در اثر عوامل وراثتی اتفاق می افتند و از والدین به فرزندان ، انتقال می یابند. در برخی موارد نیز ممکن است در اثر جراحت و صدمه ایجاد شوند. این نوع از انحرافات بینی ، کلیه نواحی تیغه بینی را تحت الشعاع قرار داده و سبب بدفرمی بینی می شوند.
انحراف بینی ممکن است در زمانی که نوزاد هنوز متولد نشده و در شکم مادر است اتفاق بیفتد یا در حین زایمان ، رخ دهد. در پاره ای از موارد نیز ممکن است انحراف بینی از همان بدو تولد وجود داشته باشد که غالبا به شکل حرف S یا C لاتین می باشد. لازم به ذکر است که این نوع از انحراف ، معمولا در بخش تحتانی بینی بروز می کند و به صورت خفیف می باشد. در این موارد ممکن است میزان انحراف بینی ، با افزایش سن تغییر کرده یا بیشتر شود.
علائم انحراف تیغه بینی
با توجه به ناحیه ای از تیغه بینی که انحراف بینی در آن جا رخ داده ، این انحراف می تواند موجب انسداد یکی از مجاری بینی یا هر دوی آن ها شود. این اتفاق می تواند علائم ذیل را به دنبال داشته باشد :
- اختلال تنفسی
- خروپف به هنگام خواب
- خشکی بینی
- افت حس بویایی
- خونریزی بینی
لازم به ذکر است که انحراف بینی در صورت عدم درمان به موقع ، ممکن است در دراز مدت منجر به عوارضی از قبیل سینوزیت ، مشکلات ریوی و اختلالاتی در گوش شود.
درمان انحراف تیغه بینی
مصرف دارو جهت رفع علائم این عارضه موثر است ، اما سبب درمان کامل آن نمی شود. از این رو می توان گفت که انحراف بینی ، هیچ نوع درمان دارویی ندارد و جراحی انحراف بینی ( سپتوپلاستی ) ؛ تنها راه درمان آن است ، اما برای انجام آن باید تا پایان سن رشد صبر کرد.
هدف از انجام جراحی انحراف تیغه بینی
انحراف سپتوم بینی در افراد بسیاری دیده می شود. اما زمانی که در حالت تشدید یافته ای نمود پیدا کند ، منحرف بودن تیغه ، مسیر عبور هوا را مسدود می سازد و دشواری در تنفس را بوجود می آورد. هدف از جراحی انحراف تیغه بینی ، برطرف سازی این مشکل می باشد. طی سپتوپلاستی ، جراح با برشی دهی ، جا به جایی استخوان یا پیوند بافت غضروفی یا استخوانی ، سپتوم را صاف می کند. اگر به سبب انحراف ایجاد شده علائمی همچون مشکلات تنفسی را تجربه کردید ، به جهت آن که این مسئله می تواند جوانب مختلف زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار دهد ، پیشنهاد می شود عمل جراحی انجام دهید.
تفاوت های انحراف بینی و کجی بینی در نگاهی کوتاه
در این بخش از مقاله می خواهیم یکی از شایع ترین اشتباهات میان افراد را مورد بررسی قرار دهیم و آن هم بررسی تفاوت های انحراف بینی و کجی می باشد . متاسفانه خیلی از افراد این دو عارضه در بینی را یکی می دانند حال آن که تفاوت هایی نظیر :
انحراف بینی : به معنای انحراف تیغه وسط بینی یا سپتوم است. این انحراف می تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند ژنتیک یا صدمات فیزیکی ایجاد شده باشد .
کجی بینی : در تعریفی ساده می توان گفت کجی بینی به معنای کج بودن ظاهر این عضو از چهره است که دلیل اصلی این کجی انحراف سپتوم نمی باشد ؛ زیرا با وجود قرار داشتن تیغه میانی در موقعیت مناسب ، همچنان بینی به یک سمت متمایل شده است .
روش های درمان :
انحراف بینی : درمان انحراف بینی معمولاً شامل جراحی تصحیحی برای تنظیم و تغییر شکل سپتوم است.
کجی بینی : درمان کجی بینی به علت آن بستگی دارد که در برخی موارد ممکن است نیاز به جراحی تصحیحی یا استفاده از گرافت ها داشته باشید تا شکل ظاهری اصلاح و زیبایی بینی حفظ شود.
تشخیص انحراف بینی چگونه است ؟
تشخیص این مسئله معمولاً با استفاده از بررسی بصری توسط پزشک انجام می شود و در برخی موارد نیاز به تست های تصویربرداری مانند سی‌تی اسکن است . روش دیگر استفاده از اسپکولوم یک ابزار دستی است که در معاینات پزشکی برای باز کردن و یا بهتر دیدن یک سوراخ یا مجرای بینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در نتیجه این ابزار به آرامی سوراخ های بینی را باز می کند تا پزشک بتواند داخل آن را ببیند.
کجی بینی : تشخیص کجی بینی به طور ظاهری از نظر پزشک و حتی بیمار قابل مشاهده می باشد ولی برای اطمینان بیشتر نیاز به معاینه بالینی توسط پزشک دارد.
درمان انحراف بینی چگونه است ؟
انحراف بینی : درمان انحراف بینی معمولاً شامل جراحی تصحیحی برای تنظیم و تغییر شکل سپتوم است.
کجی بینی : درمان کجی بینی به علت آن بستگی دارد که در برخی موارد ممکن است نیاز به جراحی تصحیحی یا استفاده از گرافت ها داشته باشید تا شکل ظاهری اصلاح و زیبایی بینی حفظ شود.
تشخیص انحراف بینی
انحراف بینی : تشخیص این مسئله معمولاً با استفاده از بررسی بصری توسط پزشک انجام می شود و در برخی موارد نیاز به تست های تصویربرداری مانند سی‌تی اسکن است. روش دیگر استفاده از اسپکولوم یک ابزار دستی است که در معاینات پزشکی برای باز کردن و یا بهتر دیدن یک سوراخ یا مجرای بینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در نتیجه این ابزار به آرامی سوراخ های بینی را باز می کند تا پزشک بتواند داخل آن را ببیند.
کجی بینی : تشخیص کجی بینی به طور ظاهری از نظر پزشک و حتی بیمار قابل مشاهده می باشد ولی برای اطمینان بیشتر نیاز به معاینه بالینی توسط پزشک دارد.
اقدامات پیش از جراحی انحراف تیغه بینی
هدف اصلی سپتو پلاستی ، بهبود عملکرد بینی است. چنانچه فرد قصد داشته باشد به طور همزمان ظاهر بینی خود را نیز تغییر دهد ، باید تحت روند سپتو رینوپلاستی قرار گیرد. یکی از مهمترین اقدامات قبل از عمل انتخاب و مراجعه به یک جراح بینی با تجربه است.
زیرا این جراحی به منظور برطرف ساختن مشکلات مربوط به عملکرد بینی انجام می شود پس برای آن که از وقوع مشکلات دیگر جلوگیری شود باید به فردی متخصص رجوع کنید. ایشان نوبت ویزیت و مشاوره برایتان تعیین می نماید که طی آن پرونده پزشکی شما را بررسی نموده و معاینات الزامی را به انجام می رساند. در ادامه نیز نکاتی را که پیش از جراحی انحراف تیغه بینی باید رعایت کنید را اعلام می کند.
پزشک از شما می خواهد هر گونه دارو و مکملی که ریسک خونریزی حین و بعد از عمل را افزایش می دهد تا چند هفته قبل از عمل مصرف نکنید. علاوه بر این از شما خواسته می شود به جهت آن که ریکاوری با سهولت سپری شود و به عارضه ای دچار نشوید ، برای مدتی سیگار نکشید و مشروبات الکلی ننوشید.
چگونگی جراحی انحراف تیغه بینی
همانطور که گفته شده برای اصلاح انحراف تیغه ، جراح یا استخوان را برش داده یا مکان قرارگیری آن را تغییر می دهد. در برخی موارد نیز تکنیک گرافت مورد استفاده قرار می گیرد.
به جهت آن که طی عمل باید تغییرات زیادی اعمال شود ، معمولاً جراحی بینی به روش باز انجام می شود. در صورتی که استخوان های بینی کج بوده و موجب شده اند تیغه به یک سمت از بینی متمایل گردد ، جراح برای اصلاح آن برش هایی بر روی استخوان ها ایجاد نموده و آن ها را جا به جا می کند.
آیا بعد از جراحی انحراف بینی احتمال بازگشت آن وجود دارد ؟
توجه داشته باشید که به طور کلی ، از طریق رعایت صحیح مراقبت های جراحی بینی بخصوص طی 6 هفته اول پس از عمل ، می توان از بازگشت بینی به حالت اولیه پیشگیری به عمل آورد. در غیر این صورت در برخی موارد نادر ممکن است که پس از عمل جراحی انحراف بینی ، بازگشت انحراف بینی به حالت اولیه اتفاق بیفتد.
عمل انحراف بینی توسط دکتر سوسن سکوتی
چنانچه انحراف در پل بینی نمود پیدا کرده باشد ، پس از برش دهی برای پوشش دادن حفره ایجاد شده ، از بافت های پیوندی کمک گرفته می شوند. معمولاً نوع بیهوشی برای درمان انحراف تیغه بینی به روش جراحی ، بیهوشی عمومی در نظر گرفته می شود. یعنی فرد ر تمام مدتی که عمل در حال انجام شدن است ، به خواب فرو می رود.
