آندوسکوپی بینی و سینوس
آندوسکوپی بینی و سینوس دو کاربرد کلی دارد که شامل کاربرد تشخیصی و کاربرد درمانی می شود. آندوسکوپی بینی و سینوس یکی از عمل های جراحی بینی است که در آن آندوسکوپ که یک تلسکوپ کوچک فیبر نوری است به داخل سوراخ های بینی هدایت می شود. از طریق این دستگاه فضای داخلی بینی روی مانیتور جراحی دیده می شود و امکان تشخیص بافت های سالم از ناسالم را به صورت واضح فراهم خواهد کرد ، در این روش جای هیچ گونه زخم و اسکاری بر روی پوست بیرونی بینی دیده نخواهد شد و هدف از انجام آن کمک به تخلیه سینوس های بیمار می باشد که با برداشتن استخوان ها و غشاء اضافی داخل بینی که موجب بروز التهاب و عفونت در بینی فرد می شود ، صورت خواهد گرفت و با ایجاد شرایط عادی تخلیه طبیعی سینوس ها فراهم خواهد شد.
که در ادامه با توضیحات جامع دکتر سوسن سکوتی به بررسی هر کدام از آن ها می پردازیم.
آندوسکوپی بینی و سینوس در کاربردهای تشخیصی
- بسیاری از بیماری های مربوط به سینوس و مخاط که در ام آر آی و سی تی اسکن قابل رویت و تشخیص نیستند در آندوسکوپی به راحتی قابل تشخیص اند.
- از آنجا که این روش بی ضرر است می توان به دفعات از این روش بدون نگرانی استفاده کرد . حتی خانم های باردار نیز در این باره مشکلی نخواهند داشت.
- با توجه به آندوسکوپی بینی می توان به مشکلات و بیمارهایی نظیر سینوزیت ، جسم خارجی ، وجود پولیپ ، علل خون ریزی ، نشت مایع مغزی و مواردی از این قبیل در قسمت بینی پی برد.
- برای پی بردن به پاسخ بیمار به روند درمان نیز قابل کاربرد است.
- این نوع از آندوسکوپی بینی به صورت سرپایی و با بی حسی می باشد و بدون نیاز به بیهوشی است . انجام این عمل بین 5 تا ده دقیقه زمان نیاز دارد و گاها در کودکان نیز به صورت سرپایی انجام خواهد شد.
آندوسکوپی بینی و سینوس در کاربردهای درمانی
- این کاربرد اکثرا در اتاق عمل و تحت بیهوشی است . مثلا در مواردی که می خواهند سینوزیت حاد را جراحی کنند.
- در مواردی که سینوس و بینی دچار عارضه ای شده اند ، با آندوسکوپی فقط نواحی دارای مشکل تحت جراحی بینی قرار می گیرند و باعث می شود که صدمه ای به نسج سالم بینی وارد نشود و فقط کمی دهانه سینوس گشاد می شود.
- یکی از علت هایی که باعث عود سینوزیت می شوند اختلال در تخلیه ترشحات و تهویه سینوس و انسداد دهانه سینوس می باشند.
- این انسداد دلایل مختلفی از جمله تنگی مجاری تنفسی، حساسیت و عفونت یا انحراف تیغه میانی را می تواند داشته باشد. این انسداد گاها با پلیپ نیز همراه می باشد.
موارد استفاده ازآندوسکوپی بینی( بجز سینوزیت)
سرطان سینوس (درمان تومورهای بدخیم وخوش خیم سینوس) : با آندوسکوپی تومور و حاشیه تومور به خوبی قابل رویت می باشد و می توان بدونه صدمه به بافت های سالم مجاور مانند چشم و مغز، تومور را خارج کرد.
جراحی تومورهای موجود در قاعده جمجمه : تومورهایی که در قاعده جمجمه به وجود می آیند به راحتی قابل دسترسی نیستند . از آنجایی که این تومورها بین جمجمه و بینی و قسمت تحتانی مغز قرار دارند ، برای دسترسی به تومور نیاز به کنار زدن یا برداشتن مغز می باشد که این فرآیند عوارض بالایی دارد و حتی گاها خطر مرگ را به همراه دارد.
اما با آندوسکوپی بینی می توان برخی از تومورها را از بینی و با ابزار ظریف بدون عارضه خارج کرد. این روش باعث می شود صدمات مغزی، دوره نقاحت و مدت زمان بستری در بیمارستان نیز بسیار کاهش یابد.
اهداف اصلی انجام آندوسکپی بینی و سینوس
همانطور که اشاره شد آندوسکپی بینی و سینوس در صورتی انجام می شود که پزشک با معاینه و بررسی بیمار به این نتیجه برسد که عملکرد سینوس ها با مشکلاتی همراه است و در صورتی که تشخیص دهد عفونت و سایر التهابات بینی با دارو درمان نمی شود ، انجام آندوسکپی را پیشنهاد می دهد.
در حقیقت باید بدانید که هدف اصلی از انجام این پروسه ، تخلیه سینوس ها ، بهینه سازی جریان هوا و تنفس راحت از طریق بینی می باشد ؛ اما اهداف دیگری نیز دارد که در ادامه به بررسی هر کدام از ان ها می پردازیم :
- آندوسکپی بینی منجر به کم کردن ایجاد عفونت های سینوسی می گردد
- بهبود عملکرد حس بویایی در فرد
- فرد در رابطه با تخلیه بینی و سایر ترشحات با مشکل مواجه نمی شود
- مشکلات انسداد دهانه سینوس ها را رفع می کند
- مجاری خروجی سینوس ها افزایش می یابد
آیا مصرف دارو پیش از آندوسکپی بینی و سینوس با محدودیتی همراه است ؟
به منظور جلوگیری از احتمال خونریزی شدید در حین انجام آندوسکپی بینی ، باید به زمان بندی مصرف داروها دقت لازم را داشته باشیم ؛ بنابراین بهتر است که تا 14 روز پیش از انجام این پروسه از مصرف داروهای استروئیدی و دارو های ضد انعقاد خون خودداری کنید که این داروها شامل آسپرین ، ایبوپروفن ، ناپروکسن هستند.
علاوه بر این ها نیز ویتامین E قرص سیر و جینسینگ نیز منجربه خونریزی شدید می شوند که باید مصرف آن ها را متوقف کنید.
همچنین خوب است بدانید که در مواردی که ممکن است برخی مخمر ها با داروی بیهوشی تداخل پیدا کنند ، باید مصرف آن را تا دو هفته قبل از آندوسکپی بینی قطع کنید . در پایان نیز باید اظهار کنیم که برای رعایت نکات دارویی باید با پزشک خود مشورت کرده و از باید ها و نباید های مصرف دارو پیش از جراحی آگاهی پیدا کنید .
خطرات و عوارض آندوسکوپی بینی و سینوس
به طور معمول در این شیوه تحمل مقداری درد و ناراحتی طبیعی است ولی باید اشاره کرد که میزان آن در حدی نیست که مانع از ادامه عمل شود و استفاده از اسپری های بی حس کننده به این موضوع کمک خواهد کرد که بیمار تقریبا هیچ دردی را حس نکند و همچنین رعایت نکات و مراقبت های بعد از آندوسکوپی بینی و سینوس که توسط پزشک توضیح داده خواهد شد به بهبودی بیمار کمک خواهد کرد. در ادامه به خطرات احتمالی بعد از آندوسکوپی بینی و سینوس خواهیم پرداخت:
احتمال خونریزی
ایجاد ضربه به غشاء داخل بینی به طور معمول منجر به خونریزی در حین آندوسکوپی بینی و سینوس خواهد شد. در صورت مصرف هرگونه دارو و داشتن هر گونه بیماری خونی ، توصیه می شود قبل از انجام جراحی این موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
واکنش های آلرژیک
اگر به دارو ها و اسپری های بی حسی آلرژی دارید ، حتما با پزشک خود در میان بگذارید که انجام آندوسکوپی بینی و سینوس شما با مشکل خاصی مواجه نشود و شرایط به طور معمول طی شود.
چه افرادی کاندید مناسبی برای جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس هستند ؟
اگر در دسته افراد زیر باشید جراحی آندوسکوپ سینوس می تواند برای شما کارآمد باشد :
- اگر شما برای رفع سینوزیت سایر روش های درمانی را امتحان کرده و به نتیجه نرسیده اید .
- اگر مجرای عبور مخاط و مایعات مسدود شده و همین امر منجر به ایجاد عفونت در سینوس ها شده است .
- در صورتی که غشای مخاطی و سینوس های فرد دچار التهاب و تورم شده اند .
- در صورتی که مشکلات ساختار سینوس ها و عفونت آن ها ، فرد را با مشکلات تنفسی مواجه کرده است .
مزایای آندوسکپی بینی و سینوس
- عدم وجود جای زخم و بافت اسکار در این روش به دلیلی نبود شکاف و برش بسیار مزیت خوبی بشمار می رود.
- میزان تورم و کبودی در این روش بسیار کم می باشد ؛ زیرا انجام جراحی به روش باز نمی باشد .
- بیمار پس از انجام آندوسکپی سینوس به منزل بازگشته و نیاز به بستری دربیمارستان ندارد ؛ زیرا می تواند به شروع فعالیت های روزمره به طور محدود بپردازد .
- ایجاد درد و خونریزی در این روش بسیار محدود می باشد.
- به دلیل عدم دستکاری بیش از حد به بافت طبیعی بینی در کم ترین زمان بیشترین نتیجه را بدست خواهید آورد .
- طی دوران بهبودی در آندوسکپی سینوس بسیار راحت بوده و سرعت بهبود بیمار افزایش می یابد .
در آخر با وجود مزیت های پر شمار این روش ، مراقبت های قبل و بعد از جراحی را مهم شمرده و به رعایت سایر دستورالعمل های پزشک بپردازید .
اقدامات قبل از جراحی آندوسکپی بینی و سینوس
- از پزشک خود وقت مشاوره گرفته و تمام حساسیت های های خود را نظیر حساسیت به دارو بیهوشی و یا دارو خاصی را بیان کنید .
- با در جریان قرار دادن سوابق پزشکی تان به پزشک ریسک احتمال ایجاد خطر در جراحی آندوسکوپی سینوس کاهش دهید .
- در صورتی که اخیرا زیر تیغ جراحی قرار گرفته اید آن را با پزشک خود در میان بگذارید .
- نتایج آزمایشات تجویز شده توسط پزشک را به همراه داشته باشید تا ایشان آن ها را مورد ارزیابی قرار دهد .
- به توصیه های پزشکتان توجه نموده و در صورتی که ایشان داروهای ضد التهابی را به شما پیشنهاد کرد به مصرف آن اقدام کنید .
- جهت جلوگیری از ایجاد خطر خونریزی و یا کند شدن روند بهبود بعد از جراحی آندوسکپی سینوس ، بهتر است
- مصرف سیگار و دخانیات را تا دو هفته قبل از جراحی کنار بگذارید .
مراقبت های بعد از جراحی آندوسکپی بینی و سینوس
- بلافاصله بعد از جراحی آندوسکپی بینی سینوس از داشتن فعالیت های زیاد بدنی خودداری کرده و در خانه استراحت کنید . نحوه استراحت نیز به گونه ای است که سر بیمار باید بالاتر از سایر اعضا بدن او قرار بگیرد .
- از پزشک خود زمان مناسب برای خارج کردن مش از بینی را بپرسید ؛ اما امروزه پانسمان های قابل جذبی وجود دارد که نیاز به خارج شدن از داخل بینی ندارند .
- نحوه شستشو بعد از عمل باید پس از خارج شدن مش ها و ویزیت اولیه آغاز شود ؛ اما اگر پانسمان های شما جذبی است می توانید شستشو را دو روز بعد از جراحی شروع کنید .
- فین کردن می تواند آسیب عمده ای بر بینی شما وارد کند ؛ بنابراین تا دو هفته بعد از جراحی و در صورت مجوز پزشک اینکارو انجام دهید .
- هرگونه فشار به بینی می تواند برای شما خطرناک باشد در نتیجه از خم کردن ، بلند کردن اجسام سنگین یا زور زدن تا دو هفته اجتناب کنید .
- مصرف دارو برای بیمارانی که جراحی آندوسکپی بینی و سینوس انجام داده اند با محدودیت هایی همراه است ؛ بنابراین از مصرف داروهایی نظیر بروفن ، دیکلوفناک و از 7 تا 10 روز اجتناب کنید .
- به علائم خطرناک جراحی آندوسکپی بینی و سینوس توجه کرده و در صورت ایجاد تب ، ترشح آبکی شفاف از بینی ، تاری دید یا تورم چشم هر چه سریع تر به پزشک این موضوع را اطلاع دهید .
- اگر شما پیش از جراحی دارو هایی نظیر وارفارین یا پلاویکس می خوردید باید از پزشک در رابطه با تاثیر آن ها بر جراحی آندوسکپی بینی و سینوس سوال کنید .
- در مصرف به موقع دارو هایی که بعد از عمل برای شما تجویز کرده است کوشا باشید و آن ها به موقع مصرف کنید .
